Przebieg uroczystości związanych z odsłonięciem tablicy pamiątkowej poświęconej absolwentkom
Gimnazjum Żeńskiego Marii Gajl, sanitariuszkom poległym i zmarłym w latach 1917-1920.

 Inicjatorami dzieła odtworzenia i wmurowania tablicy pamiątkowej w III Liceum Ogólnokształcącym im. płk. Dionizego Czachowskiego w Radomiu byli nauczyciele historii: Anna Prokop i Przemysław Bednarczyk. Dyrektor Szkoły Danuta Sawicka objęła patronat nad projektem „Przywróćmy Pamięć”, który skierowany został do mieszkańców Radomia, a w szczególności do radomskiej młodzieży i nauczycieli.


W realizacji Projektu uczestniczyli nauczyciele (Przemysław Bednarczyk, Anna Prokop, Alicja Król, Małgorzata Borudzińska-Frąk, ks. Rafał Widuliński, Edyta Zielińska, Nina Sienkiewicz-Maj, Ewa Pajestka) i uczniowie III LO. Szkoła współpracowała z: Radomskim Towarzystwem Naukowym, Ośrodkiem Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska”, Archiwum Państwowym w Radomiu, Muzeum im. Jacka Malczewskiego, Społecznym Komitetem Ratowania Zabytków Radomia oraz Społecznym Komitetem Ochrony Zabytkowego Cmentarza Rzymskokatolickiego w Radomiu. Dzięki staraniom Dyrektora Szkoły Danuty Sawickiej Zakład Kamieniarski „KAMAR” Szczepana i Mariusza Kowalskich został fundatorem i wykonawcą tablicy. Marmurowa tablica została umieszczona w holu liceum obok tablicy poświęconej Marii Gajl.

  17 listopada 2007 roku

Uroczystości związane z odsłonięciem tablicy pamiątkowej poświęconej absolwentkom Gimnazjum Żeńskiego Marii Gajl, poległym i zmarłym w służbie dla Ojczyzny w latach 1917-1920, odbyły się w dniu 17 listopada 2007 roku w ramach miejskich obchodów Święta Niepodległości, zorganizowanych przez Urząd Miejski w Radomiu. Patronat honorowy nad uroczystościami objął Prezydent Miasta Radomia Andrzej Kosztowniak.

O godz. 10.00 rozpoczęła się Msza Św. w Kościele OO. Bernardynów w intencji bohaterskich sanitariuszek, celebrowana przez ks. infułata Jerzego Banaśkiewicza. O godz. 15.00 odbyła się uroczystość odsłonięcia i poświęcenia tablicy w budynku III Liceum Ogólnokształcącego im. płk. Dionizego Czachowskiego. Uczniowie odczytali informacje dotyczące historii tablicy oraz bohaterskiej działalności i śmierci sanitariuszek. Odsłonięcia tablicy dokonała przedstawicielka rodziny Teresy Grodzińskiej Zofia Zdziarska-Kosch wraz z Prezydentem Miasta Radomia Andrzejem Kosztowniakiem. Poświęcenia tablicy dokonali ks. infułat Jerzy Banaśkiewicz i ks. dr Sławomir Adamczyk. Na zakończenie nastąpiło podpisanie „Aktu odsłonięcia i poświęcenia tablicy pamiątkowej” oraz jego odczytanie. W uroczystości uczestniczyli posłowie Rzeczypospolitej Polskiej, radni Rady Miejskiej, poczty sztandarowe, Radomska Grupa Rekonstrukcji Historycznej, orkiestra wojskowa, przedstawiciele instytucji kultury oraz stowarzyszeń nauki i kultury, nauczyciele i młodzież.

O godz. 16.00 w sali widowiskowej Ośrodka Kultury i Sztuki „Resursa Obywatelska” rozpoczął się spektakl historyczno-literacki „Kamienie mówić będą”, na który złożyły się: prezentacja multimedialna „Wojna polsko-bolszewicka w obrazach i wspomnieniach” (fragmenty utworów m.in. Melchiora Wańkowicza, Witolda Gombrowicza, Izaaka Babla oraz wspomnień oficerów legionowych uczestniczących w wojnie 1920 roku czytał znany aktor Adam Ferency), „Sceny historyczne” i „żywe obrazy” ukazujące walki 1920 roku, bohaterstwo sanitariuszek i śmierć Teresy Grodzińskiej (wykonawcami byli absolwenci i uczniowie III LO im. płk. Dionizego Czachowskiego wraz z Radomską Grupą Rekonstrukcji Historycznej) oraz występ Chóru Katedralnego im. Ks. Bp. Jana Chrapka pod batutą Marleny Czarnowskiej-Cieślak. Dyrektor liceum Danuta Sawicka wręczyła "Medal 100-lecia Szkoły" Prezydentowi Radomia Andrzejowi Kosztowniakowi, Zofii Zdziarskiej-Kosch, przedstawicielce rodziny Teresy Grodzińskiej oraz Szczepanowi Kowalskiemu, fundatorowi tablicy pamiątkowej.

W OKiSz „Resursa Obywatelska” zaprezentowano wystawę pt. „Zapomniane bohaterki” dotyczącą życia i działalności bohaterskich sanitariuszek oraz tablicy pamiątkowej z 1934 roku. Zdjęcia i materiały dokumentalne pochodziły ze zbiorów Archiwum Państwowego w Radomiu, Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu, Archiwum Szkolnego, rodziny Teresy Grodzińskiej oraz zbiorów Przemysława Bednarczyka.

mgr Anna Prokop

Powrót do Historii szkoły