Podczas 67. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej posłowie zdecydowali o tym, iż w roku 2019 w sposób szczególny będzie uhonorowane wydarzenie historyczne z roku 1569, a mianowicie unia lubelska.
Przed zawarciem unii lubelskiej stosunki Polski oraz Litwy ograniczały się do luźnego układu unii personalnej, czyli połączenia obydwu państw przez osobę jednego władcy. Jednak wszystko zmieniło się 1 lipca 1569 roku w Lublinie, gdzie została zawarta unia polsko-litewska. W jej wyniku powstało państwo Rzeczpospolita Obojga Narodów. Odtąd oba narody łączyła nie tylko osoba władcy, lecz także najważniejsze instytucje państwowe.
Dlaczego zawarto unię lubelską?
Ważnym powodem, dla którego unia lubelska została zawarta, była obawa Litwinów przed konfrontacją z szybko rosnącym w siłę państwem moskiewskim. Ponadto, szlachta litewska dążyła do uzyskania praw politycznych podobnych do praw szlachty w Królestwie Polskim. Zacieśnienie związku z Polską stwarzało właśnie taką szansę. Innym znaczącym powodem był brak potomstwa Zygmunta II Augusta, który obawiał się, że po jego śmierci Królestwo Polskie i Wielskie Księstwo Litewskie zostanie rozdzielone. Dlatego król postanowił połączyć je bardziej niż do tej pory.
Jakie były postanowienia unii lubelskiej?
Efektem zawarcia unii lubelskiej było stworzenie federacji złożonej z dwóch równoprawnych członków. Oba państwa miały mieć jednego władcę wybieranego wspólnie przez oba narody w wolnej elekcji i koronowanego w Krakowie na króla Polski i wielkiego księcia Litwy. Powołano także wspólny Sejm walny obradujący w Warszawie, którego izba poselska składała się z 77 posłów koronnych i 50 litewskich, a w skład Senatu weszło 113 senatorów koronnych i 27 litewskich. Oba człony Rzeczypospolitej zobowiązały się prowadzić wspólną politykę obronną i zagraniczną. W obu krajach wprowadzono jednakową monetę, bitą osobno w każdym państwie. Zachowano jednak odrębne urzędy centralne, tytuły i dostojeństwa z zakresem kompetencji identycznym w obu krajach, zachowano odrębne wojsko polskie i litewskie oraz odrębne języki urzędowe.
Państwo powstałe w wyniku zawarcia unii lubelskiej trwało do czasu rozbioru z 1795 roku, kiedy to zniknęło z mapy Europy.
Natalia Odzimek, kl. 1C
Źródła:
www.polskieradio.pl
www.wikipedia.org