„Palił jak smok”, zdarzało mu się napić, następnie nietrzeźwo pędzić samochodem w rajdowym stylu do domu, zwolnił profesora Bochenka dziesięć razy, swoją klinikę w Zabrzu postawił od podstaw, a w liceum groziło mu niedopuszczenie do matury. Najwidoczniej tego było trzeba, aby wykonać pionierski przeszczep serca.
Pierwszy, ale pierwszy w Polsce, bo na świecie wyprzedzili nas o 18 lat bracia z RPA – Christian Barnard i Marius Barnard. W porównaniu do Amerykanina Jamesa D. Hardy’ego, który w 1964 dokonał zamiany serca ludzkiego na serce szympansa, wiedzieli już, że potrzebny będzie ludzki dawca. Co prawda, przeszczep był „sukcesem”, bo małpi organ bił w klatce piersiowej pacjenta przez 90 minut… po czym, niestety, pacjent zmarł. Odnośnie ludzkich dawców, to o nich w Polsce było trudno, a przynajmniej ekstremalnie, bo profesor Religa walczył o nich nawet, jeśli trzeba było karetkę przetransportować samolotem, co było możliwe i praktykowane aż do lat 90. Pomimo absurdu tej sytuacji, dzięki wojsku i radzieckiemu samolotowi możliwy był rozwój transplantologii w Polsce.
Pierwsze przeszczepy przeprowadzane w 1902 przez francuskiego chirurga Alexisa Carrela odbywały się na psach. Był on w stanie z sukcesem dokonać przeszczepu serca, nerki i śledziony. Dzięki eksperymentom był w stanie zidentyfikować problem związany z odrzuceniem przeszczepu przez organizm. Odrzucenie przeszczepu związane jest z działaniem obronnym systemu immunologicznego, który potrafi zidentyfikować obcą tkankę (przeszczep), którą następnie atakuje, a w rezultacie niszczy. Jest to oczywiście niepożądana reakcja, której wcześniej nie dało się skutecznie zapobiec m. in. ze względu na brak odpowiednich leków – immunosupresyjnych – są one stosowane, aby zapobiec jakiejkolwiek reakcji immunologicznej, tym samym osłabiają odporność i nie pozwalają na odrzucenie przeszczepionego organu. Mimo to, one same nie gwarantują udanego przeszczepu. Na początku wspomniany transplant serca wykonany przez braci z RPA był udany, jednak pacjent zmarł po dwóch tygodniach ze względu na stosowanie wcześniej wspomnianych leków, które skutecznie zapobiegły obronie przed patogenem, wywołując zapalenie płuc, a w rezultacie śmierć. Dlatego w obecnej medycynie stosuje się rygorystyczne środki ostrożności, w celu zapobiegnięcia infekcji osłabionego organizmu pacjenta po przeszczepie. Brak odpowiednich procedur, a także wiedzy (1930 – wykrycie grup krwi, 1960 – odkrycie leku o właściwościach immunosupresyjnych, 1962 – odkrycie struktury DNA), spowodował dość późny rozkwit transplantologii, bo pierwszy udany przeszczep narządu odbył się w 1952, był to przeszczep nerki pochodzącej od brata bliźniaka pacjenta. Zabieg ten udał się, ponieważ w przypadku osób blisko spokrewnionych istnieje najwyższy współczynnik sukcesu przeszczepu.
Pomimo trudnego startu, transplantologia jest w stanie zapewnić nam nowe życie, a nawet sklonowanie organu, wykorzystując nasze własne komórki. Co prawda, organ ten będzie 10 razy mniejszy i nie będzie nadawał się do bezpośredniego wszczepienia, lecz i tak powinniśmy myśleć pozytywnie, ponieważ jesteśmy na dobrej drodze ku kolejnej rewolucji w świecie medycyny. Profesor Religa nie jest jedyny, bo na skalę międzynarodową możemy pochwalić się naszą wybitną chirurżką, Marią Siemionow, która w 2008 prowadziła amerykańskim zespołem przeprowadzającym pionierski w USA transplant twarzy. To przykre, że tak mało o niej słyszymy.
Filip Wziątek, kl. 3G
Bibliografia:
https://en.wikipedia.org/whttps://en.wikipedia.org/wiki/Pneumonia#Causeiki/Pneumonia
https://pl.wikipedia.org/wiki/Christiaan_Barnard
https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1594891,1,niezwykle-przypadki-zbigniewa-religi.read
https://wyborcza.pl/1,87648,16761685,Jak_wojskowi_po_serca_dla_Zbigniewa_Religi_latali_.html
https://pl.wikipedia.org/wiki/Przeszczepianie_narz%C4%85d%C3%B3w#:~:text=Przeszczep%20(lub%20transplantat)%20to%20kom%C3%B3rki,przyk%C5%82ad%20w%20banku%20kom%C3%B3rek%20macierzystych).
https://pl.wikipedia.org/wiki/Maria_Siemionow
https://en.wikipedia.org/wiki/Immunosuppressive_drug
https://en.wikipedia.org/wiki/Organ_transplantation#History
https://en.wikipedia.org/wiki/Alexis_Carrel
https://en.wikipedia.org/wiki/Heart_transplantation