4 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Otyłości. Datę tę doskonale można wykorzystać do przypomnienia, czym otyłość jest, jakie są jej skutki oraz co najważniejsze, jak jej zapobiegać, bo to niewątpliwie jest łatwiejsze, niż walka z już rozwiniętą otyłością i chorobami współistniejącymi.

Czym jest otyłość? Według WHO, otyłość jest chorobą charakteryzującą się nadmiernym, nieprawidłowym gromadzeniem się tkanki tłuszczowej. Otyłość stwierdza się w przypadku, gdy masa tkanki tłuszczowej stanowi u mężczyzn ponad 25%, a u kobiety 30% masy ciała. Za sygnał ostrzegawczy, który powinien zmobilizować do poddania się specjalistycznym badaniom i diagnostyce, ale wyłącznie u osób dorosłych, jest wskaźnik BMI. Gdy przekroczy on 30, mówi się o otyłości I stopnia. Choroba ta dotyka coraz młodszych ludzi, a Polska znajduje się na 5. miejscu na świecie pod względem dzieci i młodzieży z nadwagą i otyłością.

Skąd bierze się otyłość? Najczęstszym powodem rozwoju otyłości jest nieodpowiedni styl życia. Dieta, w której podaż kaloryczna jest zbyt wysoka, siedzący tryb życia i brak ruchu, wszystko to przyczynia się do stopniowego wzrostu masy ciała, a ostatecznie może doprowadzić do rozwoju otyłości. Jednak i to może mieć różne podłoże. Często otyłość jest po prostu wynikiem złych nawyków (głównie żywieniowych) wpajanych od najmłodszych lat, ale i złego stanu psychicznego („zajadanie stresu” lub rozwój chorób z grupy napadowych zaburzeń odżywiania). Do rozwoju otyłości przyczyniają się również predyspozycje genetyczne (tu najczęściej usłyszeć można o tzw. genie FTO) czy choroby, takie jak niedoczynność tarczycy czy choroba Cushinga.

Jakie konsekwencje niesie ze sobą otyłość? Z otyłością wiąże się cała masa chorób współistniejących. Nadciśnienie oraz zwiększona ilość cholesterolu prowadzą do rozwoju miażdżycy, która upośledza przepływ krwi w naczyniach krwionośnych, co sprawia, że osoby z otyłością mają zwiększone ryzyko zawału serca lub udaru mózgu. Ale to nie wszystko, wymienić należy też: cukrzycę typu II, nocny bezdech senny, przepuklinę, stłuszczenie wątroby, kamicę pęcherzyka żółciowego itd. Badania udowodniły również, że otyłość zwiększa ryzyko zachorowania na depresję.

Leczenie czy zapobieganie otyłości? Jak powszechnie wiadomo – lepiej zapobiegać niż leczyć, niemniej jednak leczenie otyłości jest możliwe i przy ciągle rosnącym wskaźniku osób dotkniętych tą chorobą należy o tym przypominać. Zwalczanie otyłości jest analogiczne do przyczyn jej występowania i choć wiadomo, że na względy takie jak nasza genetyka nie mamy wpływu, to na dietę i aktywność fizyczną już tak i to właśnie jest podstawą w zwalczaniu otyłości. Należy pamiętać, że w przypadku diety nie chodzi wyłącznie o zredukowanie masy ciała, ale i wprowadzenie odpowiednich nawyków żywieniowych i racjonalnego podejścia do jedzenia, ruchu i samego siebie. Nie należy więc zapominać o roli psychoterapii. Poza tym możliwe jest też wspomaganie farmakologiczne – poprzez leki zmniejszające apetyt lub też chirurgiczne, np. zmniejszenie żołądka.

W przypadku profilaktyki należy uświadamiać ludziom, jak istotny jest zdrowy styl życia i jakie konsekwencje może nieść ze sobą zaniedbanie w tym obszarze. Powinno się zadbać o powszechny dostęp do wartościowych i rzetelnych źródeł informacji, m. in. z zakresu dietetyki. Profilaktyka ma szczególne znaczenie w przypadku dzieci, ponieważ bardzo ważnym etapem rozwoju człowieka jest kształtowanie się prawidłowych nawyków żywieniowych, które ułatwią prowadzenie zrównoważonego trybu życia i znacznie zmniejszają szansę zachorowania na otyłość. Udowodniono, że dzieci i młodzież z otyłością lub nadwagą mają znacznie większe szanse, żeby chorować w dorosłości. W przypadku dzieci należy więc przyzwyczajać je do jedzenia dużej ilości warzyw i owoców, ograniczania wysoko przetworzonej żywności oraz racjonalnego podejścia do jedzenia (nie jako sposobu radzenia sobie z emocjami). W przypadku dorosłych powinno zwrócić się uwagę na ilość spożywanego w diecie błonnika oraz regularną aktywność fizyczną.

Marianna Hoffman, kl. 3A

Źródła:

- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/wywiady/258740,otylosc-jest-choroba
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/odchudzanie/radypsychologa/249293,rola-psychologa-w-leczeniu-otylosci
- https://www.medonet.pl/choroby-od-a-do-z/inne-choroby,otylosc,artykul,1577362.html#kto-narazony-jest-na-otylosc
- https://www.medicover.pl/o-zdrowiu/otylosc-i-nadwaga-rozpoznanie-diagnoza,6599,n,192

Zdjęcia:

-unsplash