Rozpoczął się nowy rok. Większość z nas nabyła nowy kalendarz. Nie jest tajemnicą, że rok został w nim podzielony na miesiące oraz tygodnie. Już małym dzieciom tłumaczy się, że w tym podziale tydzień ma 7 dni, a rok 12 miesięcy. Ale właściwie dlaczego tak jest?

Dlaczego tydzień ma siedem dni?

Obecnie na całym świecie przyjęło się, że tydzień ma siedem dni. Nie zawsze tak było. W historii znane są przykłady tygodni tylko trzydniowych oraz aż dziesięciodniowych. W Rzymie znany był tydzień ośmiodniowy, w którym ostatni dzień poprzedniego tygodnia był także pierwszym następnego. Tydzień siedmiodniowy miał swój początek w Mezopotamii i związany był z astrologią. Dzięki temu współcześnie w wielu językach nazwy dni tygodnia pochodzą od nazw ciał niebieskich. Wyjątkiem są języki słowiańskie: poniedziałek oznacza dzień „po niedzieli”, wtorek – dzień „wtóry”, środa – czyli „środek” tygodnia, czwartek – dzień „czwarty”, piątek – dzień „piąty”, w sobotę odbywał się szabat, niedziela pochodzi od „nie działać”. W zależności od religii różni się także dzień święty: wśród chrześcijan będzie to niedziela, a dla wyznawców judaizmu sobota.

Początkowo tydzień był bezpośrednio związany z miesiącem i nie mógł wyjść poza jego granice. Gdy siedmiodniowy tydzień od Rzymian przejęli Żydzi, rozdzielili oni te dwa sposoby mierzenia czasu i tak oto tydzień może rozpocząć się w jednym miesiącu a zakończyć w drugim, a czasem także początek i koniec tygodnia może nastąpić w innych latach.

Skąd nazwy miesięcy?

Czas trwania oraz liczba miesięcy związane są z astrologią. Nazwa styczeń pochodzi od ‘stykać się’ i odnosi się do styku starego i nowego roku. Luty w języku staropolskim oznaczał ‘srogi’. Marzec zawdzięcza swą nazwę rzymskiemu bogu wojny Marsowi. W kwietniu kwitną kwiaty. Maj to miesiąc poświęcony rzymskiej bogini Mai. Czerwie to małe robaki aktywne w czerwcu. Lipiec wywodzi się od kwitnącej o tej porze lipy. Sierpień nazwę wziął od sierpów – wszakże to czas żniw. We wrześniu kwitną wrzosy. Październik pochodzi od słowa paździerz (chodzi o obróbkę lnu). W listopadzie opadają liście, a grudzień ma związek z zamarzniętymi grudami ziemi.

Co ciekawe, marzec i maj mają taką etymologię w większości europejskich języków. W wielu językach nazwy miesięcy brzmią podobnie i są one zapożyczone z języka łacińskiego (np. łac. Febriuarius, ang. February, fr. Février, niem. Februar).

Dlaczego rok zaczyna się pierwszego stycznia?

W starożytnym Rzymie rok zaczynał się wraz z nadejściem wiosny, czyli 1 marca. System ten trwał najdłużej w Wenecji, bo aż do 1797 roku. Przesunięcie tego wydarzenia na 1 stycznia wynikało z powodów urzędowych i wiązało się z wyborem rzymskich konsulów. W Polsce pierwsza wzmianka o Nowym Roku w tym dniu pojawiła się dopiero za Kazimierza Wielkiego. Na przestrzeni wieków na różnych obszarach Europy Nowy Rok obchodzono w różnych dniach, m. in.: 25 marca, w Wielkanoc (przez co lata miały różną długość), 1 września czy 25 grudnia.

 

Klaudia Sowa, kl. 2E

 

Źródła:
Wikipedia
Wielkahistoria.pl
https://polszczyzna.pl/nazwy-miesiecy-skad-sie-wziely/