13 grudnia 1981 roku w całej Polsce, niezgodnie z obowiązującą Konstytucją Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, wprowadzono stan wojenny. Trwał on prawie trzy lata. Został zawieszony 31 grudnia 1982 roku, a zniesiono go 22 lipca 1983 roku.

Internowano wówczas łącznie 10.131 działaczy związanych z „Solidarnością”, a życie straciło około 40 osób, w tym 9 górników z kopalni „Wujek” podczas pacyfikacji strajku. Oficjalnym powodem wprowadzenia stanu wojennego była pogarszająca się sytuacja gospodarcza kraju, której przejawami były m. in. brak zaopatrzenia w sklepach (głównie żywności), system tzw. kartek żywnościowych oraz zagrożenie bezpieczeństwa energetycznego w kraju wobec zbliżającej się mroźnej zimy. Brak towarów na rynku i w sklepach był spowodowany zahamowaniem produkcji w fabrykach w związku ze strajkami organizowanymi przez NSZZ „Solidarność”.

Generał Wojciech Jaruzelski po latach utrzymywał, że jeśli stan wojenny nie zostałby wprowadzony, prawdopodobnie wojska radzieckie wkroczyłyby do Polski.

Przepisy stanu wojennego ograniczały podstawowe prawa obywatelskie, wprowadziły m. in. godzinę milicyjną, która obowiązywała od 22 do 6 rano (do maja 1982), zawiesiły działalność organizacji społecznych i związków zawodowych (niektóre rozwiązano, np. "Solidarność", Niezależne Zrzeszenie Studentów, a w większości dokonywano zmian w kierownictwie, np. w Stowarzyszeniu PAX). Zmilitaryzowano główne działy gospodarki, zakazano zmian miejsca pobytu, zamykano granice, wprowadzono cenzurę korespondencji, tryb doraźny w postępowaniu sądowym. Działaczy Solidarności, opozycji politycznej internowano (łącznie ok. 10 tys. osób).

Obecnie 13 grudnia każdego roku w wielu miastach Polski odbywają się liczne marsze, pikiety, konferencje i inscenizacje wprowadzenia stanu wojennego, np. w Łodzi wolontariusze ubrani w mundury ZOMO odwiedzają bary w centrum miasta, by przypominać o kolejnej rocznicy wydarzeń.

Julia Łyczak, kl. 1CG

Źródło informacji:

Wikipedia oraz wiedza własna.

Źródła zdjęć:

dzieje.pl
wiadomości.dziennik.pl
gazetawroclawska.pl
pl.wikipedia.org